Letërsia shqipe përjeton një ngjarje të rëndësishme kulturore me ribotimin e dy veprave të Petro Markos, “Lejania” dhe “Ëndrratar”, të cilat pas shumë vitesh po u ofrohen sërish lexuesve. Këto botime sjellin në vëmendje trashëgiminë krijuese të një prej shkrimtarëve më të shquar dhe më të veçantë, figura e të cilit është vlerësuar shpesh si rebel, human dhe thellësisht poetik.
Botimet japin mundësinë për të rikthyer vëmendjen tek një autor që, për shkak të bindjeve dhe mënyrës së tij të lirë të të menduarit, u la për vite të tëra në heshtje institucionale, pavarësisht kontributit të jashtëzakonshëm që dha në letërsinë shqipe. Sot, ai rikthehet përmes faqeve të këtyre librave, duke i dhënë brezit të sotëm një mundësi të re për ta lexuar dhe kuptuar.
Në “Lejania” gjejmë atmosferën e një kohe të vështirë, të mbushur me mall, pritje dhe dramë njerëzore, ku Petro Marko arrin të ndërthurë realitetin me botën e brendshme shpirtërore. Ndërsa “Ëndrratar” ndjek figurën e njeriut idealist, që nuk heq dorë nga drita dhe shpresa, edhe kur koha duket e errët dhe kufizuese.
Këto ribotime priten të ngjallin interes të padiskutueshëm, duke rikthyer në vëmendje një emër të rëndësishëm të letërsisë sonë dhe duke hapur rrugën për një lexim më të thellë e më të drejtë të Petro Markos, një autor që i dha zë humanizmit, lirisë dhe njeriut të thjeshtë.
Rikthimi i këtyre veprave është një hap i vonuar, por i domosdoshëm, për të ruajtur dhe rimarrë një pjesë të çmuar të historisë sonë letrare.
