Kina organizoi sot paradën më të madhe ushtarake në historinë e saj për të shënuar 80-vjetorin e përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, duke shndërruar Sheshin Tiananmen në një skenë force, mesazhesh sfiduese dhe aleancash të reja gjeopolitike.
Në krah të presidentit Xi Jinping qëndruan Vladimir Putin dhe Kim Jong Un, dy liderët që së bashku me të përbënin portretin e një blloku të unifikuar autokratik, ndërkohë që liderët e Perëndimit mungonin dukshëm.
Në fjalimin e tij, Xi i përshkroi sfidat globale si një zgjedhje mes “paqes dhe luftës, dialogut dhe përballjes”, duke theksuar se populli kinez nuk lejohet të intimidohet dhe se “rilindja e kombit” është e pandalshme. Retorika e tij u lexua si një mesazh i dyfishtë: forcim i patriotizmit të brendshëm dhe një paralajmërim për Perëndimin.
Pamjet ishin spektakolare dhe demonstrimi i fuqisë ushtarake i paprecedentë. Kina prezantoi armët më të avancuara të arsenalit të saj – nga raketat e reja ndërkontinentale DF-61, tek sistemet hipersonike, dronët nënujorë, armët me lazer e teknologjitë anti-dron. Në qiell, formacionet e avionëve dhe helikopterëve vizatuan numrin “80”, ndërsa fundi i ceremonisë u shoqërua me lëshimin e mijëra zogjve simbolikë të paqes.
Por parada nuk ishte vetëm një shfaqje ushtarake, por edhe një provë force diplomatike. Përveç Putinit e Kim-it, të pranishëm ishin liderë nga vende të Azisë, Lindjes së Mesme, Afrikës dhe Amerikës Latine, mes tyre presidenti i Indonezisë Prabowo Subianto, duke reflektuar zgjerimin e orbitës së ndikimit të Kinës. Në kontrast, SHBA, Evropa, Japonia dhe Koreja e Jugut munguan, duke i dhënë paradës ngjyrimin e një bote gjithnjë e më të ndarë.
Reagimet ndërkombëtare nuk munguan. Presidenti amerikan Donald Trump, përmes një postimi në “Truth Social”, ironizoi pjesëmarrjen e Putinit dhe Kim-it, ndërsa presidenti i Tajvanit, William Lai, deklaroi se vendi i tij “çmon paqen, por nuk e përkujton atë me parada armësh”.
Analistët theksojnë se ngjarja përforcon imazhin e Kinës si një fuqi që kërkon të garantojë rendin botëror pas-perëndimor, duke rritur megjithatë frikën për krijimin e dy kampeve të kundërta globale.
Parada e 3 shtatorit mbetet një nga ngjarjet më të fuqishme simbolike të dekadës: një shfaqje teknologjie, një aleancë e re politike dhe një sfidë e drejtpërdrejtë ndaj Perëndimit, që e vendos Pekinin në qendër të një bote në përplasje.
Burimet: Reuters, AP, The Guardian, Financial Times, CNN.
