Presidenti amerikan Donald Trump deklaroi para pak ditësh se vendet anëtare të NATO-s duhet të jenë të gatshme për të qëlluar avionët rusë që hyjnë pa leje në hapësirën e tyre ajrore.
Kjo deklaratë e fortë u dha gjatë një takimi me presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy, në nisje të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.
Trump theksoi se masa për të qëlluar varet nga situata konkrete – pra nuk është një angazhim automatik nga Amerika për çdo rast, por mbështetje për vendet aleate që veprojnë vetë, sipas rrezikut dhe rrethanave.
Kjo deklaratë vinte në një moment të tensionuar: së fundmi, tre avionë luftarakë rusë MiG-31 kanë thyer hapësirën ajrore të Estonisë për rreth 12 minuta, duke mos pasur plan fluturimi, duke pasur transponderin e fikur dhe pa u komunikuar me autoritetet aeronautike estoneze ose ato të NATO-s. Incidenti estonez ndodhi pak kohë pas një tjetër provokimi: mbi 20 dronë rusë kishin hyrë në hapësirën ajrore të Polonisë, disa prej tyre u neutralizuan nga avionët e NATO-s.
Për shkak të këtyre shkeljeve, Estonia ka kërkuar konsultime sipas Nenit 4 të traktatit të NATO-s – një mekanizëm që lejon që një shtet anëtar i bashkësisë të thërrasë diskutime kur ndjen që integriteti ose siguria e tij politike ose territoriale është kërcënuar.
Aleanca nga ana tjetër ka reaguar me shumë ashpërsi, duke paralajmëruar Rusinë se do të përdorë të gjitha mjetet – ushtarake dhe jo-ushtarake – për të mbrojtur sovranitetin e vendeve anëtare, dhe për të penguar çdo sjellje që çon në keqinterpretim apo përkeqësim të situatës.
Deklarata e Trump është një zhvendosje e dukshme drejt një politike më agresive mbrojtjeje nga ana e vendeve të NATO-s, duke i autorizuar teorikisht që të përdorin forcë ajrore kundër avionëve rusë që shkelin hapësirat e tyre.
Kjo nxit tensione të mëtejshme midis Perëndimit dhe Rusisë, dhe vendet anëtare të NATO-s po përballen me pyetje serioze mbi kapacitetin, gatishmërinë dhe kufijtë ligjorë të kësaj qasjeje.
