Në Uashington, më 18 gusht, u zhvillua një takim i rrallë dhe historik në Shtëpinë e Bardhë, ku presidenti amerikan Donald Trump priti homologun ukrainas Volodymyr Zelenskyy dhe disa prej liderëve më të rëndësishëm europianë.
Qëllimi i samitit ishte gjetja e një rruge të përbashkët për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë dhe për të ndërtuar një arkitekturë të qëndrueshme sigurie për rajonin.
Takimi u zhvillua në një atmosferë konstruktive, me përfaqësuesit europianë si Ursula von der Leyen, Emmanuel Macron, Friedrich Merz, Keir Starmer dhe Alexander Stubb, të cilët nënvizuan nevojën për garanci sigurie ndaj Kievit, në një model të ngjashëm me nenin 5 të NATO-s.
Trump, ndonëse theksoi se Evropa duhet të marrë mbi vete barrën kryesore të këtij angazhimi, la të hapur mundësinë që Shtetet e Bashkuara të luajnë një rol koordinues në garantimin e mbrojtjes së Ukrainës.
Një nga pikat më të debatuara të samitit ishte çështja e armëpushimit. Udhëheqësit europianë e konsideruan të domosdoshëm një ndalim të menjëhershëm të luftimeve përpara nisjes së negociatave formale, ndërsa Trump shfaqi rezervat e tij, duke argumentuar se një marrëveshje e shpejtë mund të mos jetë e qëndrueshme. Ai propozoi një qasje më të gjerë dhe afatgjatë, që do të përfshinte jo vetëm një ndalim të luftimeve, por edhe garanci të qarta politike dhe ekonomike për të ardhmen e Ukrainës.
Në këtë kuadër, presidenti amerikan konfirmoi se ka nisur hapat për të ndërmjetësuar një takim të drejtpërdrejtë mes Zelenskyt dhe Vladimir Putin, një zhvillim që nëse realizohet, do të shënojë pikë kthese në përpjekjet diplomatike. Zelensky u shfaq i hapur dhe optimist për këtë mundësi, duke deklaruar se një kornizë e re sigurie dhe paqeje mund të arrihet brenda dhjetë ditëve të ardhshme.
Samiti gjithashtu u fokusua në çështjet humanitare, përfshirë fatin e fëmijëve ukrainas të rrëmbyer nga forcat ruse, si dhe në diskutimin e një marrëveshjeje të madhe për furnizime ushtarake. Sipas burimeve, Ukraina po negocion një paketë armësh me vlerë rreth 100 miliardë dollarë, e cila do të financohej kryesisht nga Evropa, me pjesëmarrjen e SHBA-së si partner strategjik.
Liderët e pranishëm e cilësuan takimin si një hap të rëndësishëm drejt paqes. Kryeministri britanik Keir Starmer e përshkroi atmosferën si “të mirë dhe konstruktive”, ndërsa Trump foli për “një fillim të hershëm, por shumë të mirë”. Zelensky, në një gjest simbolik, ndau edhe një letër nga bashkëshortja e tij për zonjën e parë Melania Trump, duke e shndërruar këtë moment në një shfaqje të qartë të dëshirës për miqësi dhe bashkëpunim.
Takimi i Uashingtonit u pa gjerësisht si një përpjekje e bashkuar mes SHBA-së dhe Evropës për të sinjalizuar një front të përbashkët ndaj Moskës. Megjithatë, mbetet për t’u parë nëse iniciativat e shpallura do të përkthehen në hapa konkretë dhe në një marrëveshje të prekshme paqeje.
Ajo që është e qartë pas këtij samiti është se për herë të parë pas shumë vitesh, shpresa për një zgjidhje diplomatike për Ukrainën duket më e prekshme se kurrë më parë.
