Nga Mary Pickford e ëmbël, te Jean Harlow e guximshme, e deri te Sharon Stone apo Sydney Sweeney, figura e “biondes bombastike” ka qenë një simbol i shumëfishtë dhe shpesh kontradiktor në kulturën popullore.
Flokët e grave kanë pasur prej kohësh një fuqi joshëse, që nga Meduza me flokë-gjarpër në mitologjinë greke, te pikturat viktoriane me femra me flokë të valëzuar apo grabitqare gotike me flokë të pakontrolluar. Në fillimet e kinemasë, imazhet e gruas me flokë të errëta të viteve 1920, si Theda Bara dhe Louise Glaum, u spostuan nga biondet platin, falë përhapjes së dekolorimit të flokëve, duke krijuar një ikonë të re kulturore me flokë të përsosur që ndriçonin në filmat bardhezi.
Një libër i ri – “British Blonde: Women, Desire and the Image in Postwar Britain” i historianares së kulturës Lynda Nead – analizon se si biondja u kthye në një simbol kompleks, njëkohësisht të dëshirueshëm dhe kërcënues, nga origjinat e saj në SHBA me Marilyn Monroe, deri te variantet britanike si Diana Dors dhe Barbara Windsor. “Biondia nuk ishte thjesht një detaj i parëndësishëm – ajo ishte elementi që përcaktonte fytyrat dhe imazhet e njohura,” thotë Nead, profesore e historisë së artit në Courtauld Institute of Art.
Sipas Nead, kultura perëndimore ka ndërtuar një mitologji të tërë rreth biondes femërore – nga ikonografia fetare e përrallat, te arti dhe reklamat – që përcjellin mesazhe të caktuara për kuptimin e të qenit bionde. Në fillimet e kinemasë, filma si Platinum Blonde (1931) dhe Bombshell (1933) me Jean Harlow vendosën në gjuhën e përditshme idenë e biondes magjepsëse dhe të rrezikshme. “Të të quajnë bombastike është gati si të kesh një armë,” shprehet Nead. “Është një ideal, por njëkohësisht edhe kërcënues.”
Para Harlow, Mary Pickford – me kaçurrelat e saj të arta – mishëronte imazhin e vajzës së pafajshme që priste shpëtimin. Harlow, me flokët e saj biondë të theksuar, solli një figurë më të fuqishme, që hapi rrugën për imazhin e femrës fatale. Filma si Blonde Ice (1948) e forcuan imazhin e “mbretëreshës së akullt” bionde, ndërsa dekada më vonë, Basic Instinct (1992) e ringjalli me personazhin Catherine Tramell të luajtur nga Sharon Stone.
Flokët biond sugjerojnë një rrezatim dhe pafajësi fëminore që u shërben “femme fatal”-eve për të fshehur qëllimet e tyre. Në The Postman Always Rings Twice (1946), Cora Smith (Lana Turner) përdor pamjen e saj engjëllore për të mashtruar dhe për të nxitur një vrasje.
Në Britaninë e pasluftës, ngjyra e flokëve biondë u pa nga shumë gra të bardha si një pasaportë drejt botës së glamour-it dhe materializmit. Reklamat e Clairol ftonin gratë të “kalonin për të magjepsur” me slogane si: “Nëse kam vetëm një jetë, le ta jetoj si bionde.”
Kujdesi për ruajtjen e ngjyrës kërkonte mundim të madh, duke nxjerrë në pah dualitetin intriguese të biondes: “pastërti absolute dhe artificë totale.” Te biondja britanike, sipas Nead, një sipërfaqe perfekte fsheh rrezikun, shpesh të zbuluar nga rrënjët e errëta që shkatërrojnë iluzionin e feminitetit të përsosur.
Britanikja Diana Dors shpesh krahasohej me Monroe, por kishte një stil më të fortë dhe të theksuar. Daily Mail në 1956 shkruante: “E çon bionden deri në kufijtë e karikaturës.” Barbara Windsor, në anën tjetër, solli një imazh më të ëmbël dhe lozonjar, por të ngarkuar seksualisht – një “përzierje e goditur e pafajësisë së rreme dhe seksualitetit të hapur”.
Sfida e stereotipit të “biondes budallaqe”: Kinemaja e ka përdorur shpesh këtë klishe, por edhe e ka sfiduar. Në Legally Blonde (2001), Elle Woods (Reese Witherspoon) provoi se pamja nuk përjashton inteligjencën dhe ambicien. Edhe rolet e Monroe shpesh sugjeronin një mendje të mprehtë pas pamjes naive.
Pikërisht ky nënvlerësim i bën biondet perfekte për rolin e femme fatale-s: të afta të manipulojnë duke përdorur perceptimin e të tjerëve. Në To Die For (1995), Nicole Kidman si Suzanne Stone përdor bukurinë dhe naivitetin e shtirur për të arritur qëllimet e saj ambicioze. Mesazhi i kulturës pop është i qartë: biondet nuk duhen nënvlerësuar.
Përshtatur në shqip nga Bufiim.com. Burimi: Deborah Nicholls-Lee, BBC Culture, “It’s almost like a weapon: How the blonde bombshell has symbolised desire and danger”, 11 gusht 2025.
