Nga një ëndërr në realitet: si lindi Enence, pajisja që përkthen në kohë reale
Në një kohë kur bota udhëton më shumë se kurrë, komunikimi mbetet një nga pengesat më të mëdha ndërkulturore. Por tashmë kjo pengesë po zbehet ndjeshëm, falë “Enence” – një pajisje e vogël dhe inteligjente, e krijuar nga një grup inxhinierësh dhe gjuhëtarësh inovativë, që synonin t’i jepnin fund barrierave gjuhësore. Frymëzimi për këtë shpikje erdhi nga nevoja praktike për përkthim të menjëhershëm dhe të saktë në udhëtime, në komunikimin ndërkombëtar dhe në marrëdhëniet ndërnjerëzore.
Me pamje minimaliste dhe përdorim tepër të thjeshtë, Enence funksionon përmes inteligjencës artificiale, duke përkthyer fjalët e shqiptuara nga një person në kohë reale në më shumë se 40 gjuhë të botës. Mjafton të shtypësh një buton, të flasësh dhe menjëherë pajisja përkthen dhe nxjerr në altoparlant fjalinë në gjuhën e dëshiruar.
Një revolucion në turizëm – por potenciali shkon përtej
Shumë ekspertë të teknologjisë dhe turizmit besojnë se Enence do të sjellë një revolucion në mënyrën se si njerëzit udhëtojnë dhe ndërveprojnë globalisht. Udhëtarët nuk kanë më nevojë të mësojnë shprehjet bazë të një gjuhe të huaj për të kërkuar një hotel apo për të porositur në restorant. Enence bën përkthimin për ta, duke eleminuar keqkuptimet dhe frikën nga moskuptimi.
Por impakti i Enence nuk ndalet vetëm te turizmi. Kjo pajisje mund të lehtësojë kontaktet ndërkombëtare në fushën e biznesit, diplomacisë, eventeve shumëgjuhëshe apo edhe në takimet ndërkulturore të përditshme. Njohjet e reja mes njerëzve nga kultura të ndryshme, bashkëpunimet profesionale apo edhe punët e përbashkëta online, bëhen më të lehta kur nuk ka më barriera gjuhësore.
Gjithashtu, në situata urgjente si ndihma mjekësore, siguria publike apo katastrofat natyrore, një mjet si Enence mund të shpëtojë jetë, duke përkthyer menjëherë mesazhet ndërmjet ekipeve ndërkombëtare dhe vendasve.
Çfarë do të thotë Enence për Shqipërinë?
Shqipëria, një vend që gjithnjë e më shumë po kthehet në një destinacion turistik të preferuar, mund të përfitojë ndjeshëm nga përdorimi i Enence. Në qendrat urbane si Tirana, Durrësi, Vlora, apo Saranda, banorët dhe punonjësit në turizëm flasin zakonisht anglisht apo italisht. Por në zonat më të thella – ku ndodhet bukuria autentike shqiptare – mungesa e njohjes së gjuhëve të huaja mbetet ende një pengesë reale.
Nga fshatrat malorë të Thethit dhe Valbonës, ku ecin turistë të apasionuar pas natyrës, deri te brigjet e qeta të Divjakës apo Gjirit të Lalëzit, nga Gjirokastra me rrugicat e saj historike deri te parqet arkeologjike të Apolonisë dhe Butrintit, Enence mund të bëhet ura që lidh vendasit me vizitorët. Po kështu, në zonat e Beratit, Pogradecit, Pukës apo Prespës – vende që kanë filluar të përjetojnë rritje turistike – kjo pajisje do të lehtësonte ndjeshëm ndërveprimin, turistët do merrnin më lehtë shërbime dhe do ndjenin edhe më shumë mikpritjen shqiptare.
Kudo ku komunikimi është pengesë, Enence mund të kthehet në një mjet praktik që jo vetëm ndihmon individin, por shtyn përpara zhvillimin e qëndrueshëm të turizmit dhe ekonomisë lokale. Në një vend ku diversiteti gjuhësor dhe kulturor është gjithnjë e më i pranishëm – qoftë përmes turistëve, investitorëve apo punonjësve të huaj – një teknologji si kjo bën diferencën.
Përkthyesit e rrezikuar? Teknologjia përballë profesionit klasik
Me përmirësimin e vazhdueshëm të algoritmeve të AI-së, Enence dhe pajisje të ngjashme mund të zgjerojnë funksionalitetin e tyre deri në përkthime simultane në konferenca, dokumente apo komunikime zyrtare. Kjo rritje e saktësisë dhe e shpejtësisë ka sjellë shqetësim në radhët e përkthyesve profesionistë.
Në Shqipëri, qeveria ka deklaruar se po punon për përfshirjen e inteligjencës artificiale në shumë fusha – nga përkthimi i dokumenteve zyrtare deri te përafrimi i legjislacionit.
Nëse kjo teknologji arrin të zëvendësojë përkthyesit e licencuar, do të ketë pasoja të drejtpërdrejta për shumë profesionistë, të cilët do të duhet të përshtaten, ose të ndryshojnë drejtim karriere.
Një reflektim: çfarë vlere ka tashmë të mësosh një gjuhë të huaj?
Dikur, të zotëroje një gjuhë të huaj nënkuptonte akses më të gjerë në botë: mundësi studimi, karrierë ndërkombëtare, qasje në informacion dhe njohuri që nuk i gjeje në shqip.
Por me zhvillimin e shpejtë të inteligjencës artificiale, përkthyesve elektronikë dhe softuerëve si Enence, shtrohet pyetja: a do të ketë më kuptim të studiosh një gjuhë të huaj?
Përgjigja nuk është e thjeshtë. Edhe pse teknologjia lehtëson komunikimin, ajo nuk zëvendëson plotësisht ndjeshmërinë kulturore, nuancat e gjuhës dhe lidhjen emocionale që sjell mësimi i një gjuhe.
Megjithatë, është e qartë se e ardhmja po kërkon gjithnjë e më shumë një balancë të re mes dijes, teknologjisë dhe përshtatshmërisë.
